Στη μέση περίπου της διαδρομής Πειραιά – Κρήτης, βρίσκεται το νησί της Μήλου. Είναι το 5ο σε μέγεθος Κυκλαδίτικο νησί με ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της Μεσογείου, τον Αδάμαντα. Η θέση του νησιού αλλά και ο ορυκτός πλούτος είναι οι βασικές αιτίες για τη σημαντική πολιτισμική, οικονομική και ιστορική εξέλιξη του νησιού.

Έχει καθημερινή ακτοπλοϊκή σύνδεση με Πειραιά (2- 7 ώρες), αλλά και με τα νησιά Ίο, Σίκινο, Φολέγανδρο, Σαντορίνη, Νάξο, Μύκονο, Σύρο, από τις υπόλοιπες Κυκλάδες. Επίσης με Κάσο, Κάρπαθο, Χάλκη, Ρόδο και με το Ηράκλειο και τη Σητεία της Κρήτης.

Οι 5.000 κάτοικοι του νησιού, γίνονται πολύ περισσότεροι το καλοκαίρι. Η πρωτεύουσα Πλάκα, οι Πλάκες, ο Τριοβάσαλος, ο Πέρα Τριοβάσαλος, τα Πολλώνια,η Ζεφυρία , η Τρυπητή με τους πετρόμυλους και ο Αδάμαντας είναι τα χωριά του νησιού.

Το πράσινο είναι λιγοστό και το έδαφος είναι ηφαιστειογενές . Αλλά έχει πάνω από 75 υπέροχες και ιδιαίτερες παραλίες με καταγάλανα νερά, με άμμο ή με λευκά, κόκκινα , κίτρινα ή μαύρα βράχια, που δεν θα βρείτε πουθενά αλλού στην Ελλάδα.

Ιστορία της Μήλου

Ο μύθος λέει ότι η θεά Αφροδίτη έστειλε από την Κύπρο τον πρίγκιπα Μήλο να κατοικήσει στο νησί και έτσι πήρε το όνομά του. Το σίγουρο είναι ότι το νησί κατοικήθηκε από την Νεολιθική περίοδο (7000 π.χ.) και σύντομα πλούτισε χάρις τον οψιδιανό λίθο. Το πέτρωμα αυτό χρησιμοποιούνταν κυρίως για κατασκευή όπλων. Κατα την εποχή του Χαλκού (2800 π.χ.- 1000 π.χ.) το νησί ήταν σημαντικός κόμβος στον Κυκλαδικού κόσμο.

Το 1000 π.χ. εγκαταστάθηκαν και οι Δωριείς στο νησί. Οι κάτοικοι της Μήλου πολέμησαν στο πλευρό των υπολοίπων Ελλήνων τους Πέρσες, αλλά καταστράφηκαν το 415 π.χ. από τους Αθηναίους που δεν ανέχθηκαν την ουδετερότητά τους στον Πελοποννησιακό πόλεμο. Μέχρι το 311 π.χ. το νησί ανήκε στη Μακεδονία κατόπιν στην Αίγυπτο. Η ελευθερία και η ασφάλεια των θαλασσών χάρις το δυνατό στόλο των Πτολεμαίων, βοήθησαν την οικονομική ανάπτυξη του νησιού και την άνθιση των τεχνών.

Αντιπροσωπευτικά δείγματα της εποχής αυτής είναι η Αφροδίτη της Μήλου( Μουσείο Λούβρου) και ο επιβλητικός Ποσειδών 2,5 μ. (Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών). Μάρτυρας του Ρωμαϊκού πολιτισμού είναι το μαρμάρινο θέατρο και από τον 1ο αιώνα μ.χ. και με την εξάπλωση του Χριστιανισμού, οι Κατακόμβες , οι πιο μεγάλες στην Ελλάδα και από τις πιο αξιοπρόσεκτες παγκοσμίως.

Οι Ενετοί κυριάρχησαν στο νησί από το 1207 μέχρι το 1580 που πέρασε μαζί με όλα τα νησιά του Αιγαίου στους Τούρκους. Πειρατές συχνά έβρισκαν καταφύγιο στις διάσημες σπηλιές του Νησιού εκείνη την εποχή. Το 1832 η Μήλος ενώθηκε με την Ελλάδα.

Αξιοθέατα

Σε ένα νεοκλασσικό κτίριο του Τσίλερ, κατασκευασμένο από το 1870, στεγάζεται το αρχαιολογικό Μουσείο. Εκεί θα δείτε αντίγραφο του εξαιρετικού αγάλματος της Αφροδίτης που εκτίθεται στο Λούβρο. Εκθέματα από τον 6ο π.χ. αιώνα, ρωμαϊκά, μέχρι την Ελληνιστική εποχή. Ταφικοί πίθοι, εντυπωσιακά αγγεία, εργαλεία και όπλα από οψιδιανό, νομίσματα, αλλά και πλάκες με το αρχαίο Μηλιακό αλφάβητο που αποτελούνταν από 21 γράμματα και πολλά άλλα, θα σας ταξιδέψουν στην αρχαιότητα.

Η εκκλησία της Αγία Τριάδας, κοντά στην παραλία του Αδάμαντα, χτισμένη από το 824 μ.χ., φιλοξενεί το Εκκλησιαστικό Μουσείο. Η μοναδική αγιογραφική πινακοθήκη που βρίσκεται στο ναό , είναι από τον 14ο αιώνα.

Το Λαογραφικό Μουσείο της Μήλου, στην Πλάκα, στεγάζεται σε κτίριο αντιπροσωπευτικό της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα. Κέρινα ομοιώματα με παραδοσιακές φορεσιές, υφαντά , σκεύη και εργαλεία, συνθέτουν το σκηνικό άλλων εποχών. Έτσι κι αλλιώς στην Πλάκα με τα γραφικά της στενά και τις άφθονες επιλογές για φαγητό και διασκέδαση θα βρείτε αυτό που σας ταιριάζει.

Το Κάστρο της Μήλου ιδρύθηκε από το Μάρκο Σανούδο, πρώτο Δούκα της Νάξου το 13ο αι. για να προστατεύει τους κατοίκους από τις επιδρομές των πειρατών. Αξίζει να επισκεφθείτε αυτό το Ενετικό κάστρο στην κορυφή του λόφου της Πλάκας και να χαρείτε την υπέροχη θέα και ένα από τα πιο όμορφα ηλιοβασιλέματα των Κυκλάδων.

Το Μεταλλευτικό Μουσείο που βρίσκεται στον Αδάμαντα, έχει στόχο να προβάλλει την μεταλλευτική ιστορία της Μήλου, η οποία ξεκινά από την Νεολιθική εποχή. Πληροφορίες και εικόνες για την εξορυκτική δραστηριότητα , όργανα και εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν ανά τους αιώνες αλλά και ορυκτά και απολιθώματα θα σας εντυπωσιάσουν.

Το Ναυτικό Μουσείο για τους ειδήμονες και μη, παρουσιάζει εκθέματα συλλεγμένα με πολύ μεράκι από παλιούς ναυτικούς , που αφορούν απο τη Νεολιθική περίοδο με εργαλεία από οψιδιανό, τη ναυμαχία της Σαλαμίνας ως τα νεότερα χρόνια.

Μοναδικές σε μέγεθος στον Ελλαδικό χώρο και από τις πιο αξιόλογες μαζί με της Ρώμης και των Αγίων Τόπων, οι Κατακόμβες βρίσκονται σε μια πλαγιά κοντά στο χωριό Τρυπητή. Ανακαλύφθηκαν το 1840 από αρχαιοκάπηλους . Είναι τρεις και το συνολικό τους μήκος είναι 185 μ. Μπορούμε να δούμε σκαμμένους τάφους και σημεία που οι πρώτοι χριστιανοί τελούσαν μυστήρια αλλά και επιγραφές πάνω από τάφους των πρώτων χριστιανών που μαρτύρησαν.

Στην ανατολική πλευρά του νησιού, στον όρμο Παλιόρεμα υπάρχουν τα παλιά λατομεία που γινόταν η εξόρυξη του θείου (θειωρυχεία) και τα απομεινάρια του εργοστασίου που λειτουργούσε μέχρι το 1956.

Το αρχαίο θέατρο από τη Ρωμαϊκή εποχή, βρίσκεται ανάμεσα στους οικισμούς Κλήμα και Τρυπητή. Έχει θέα στον κόλπο της Μήλου και φιλοξενεί πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις. Τα πανηγύρια της Μήλου το καλοκαίρι θα σας δώσουν την ευκαιρία να απολαύσετε παραδοσιακή φιλοξενία και διασκέδαση.

Ο γύρος του νησιού με καραβάκι θα σας ενθουσιάσει , μια και μόνο έτσι θα μπορέσετε να θαυμάσετε και τις πιο απρόσιτες αλλά και εντυπωσιακές ακτές του νησιού. Πολλές επιλογές για θαλάσσια σπορ για χαλάρωση ή περισσότερη αδρεναλίνη: καταδύσεις , θαλάσσιο σκι, canoe-kayak, ιστιοπλοΐα, wind-surfing, kite-surfing και φυσικά ψάρεμα!

Παραλίες

Δεν θα ξέρετε ποια να πρωτοδιαλέξετε από τις 70 περίπου πανέμορφες παραλίες του νησιού. Τόσο ξεχωριστές , με καταγάλανα νερά και ιδιαίτερα χρώματα ,λόγω των ηφαιστειογενών πετρωμάτων του βυθού, αλλά και με λευκόχρυσες αμμουδιές. Η Μήλος έχει καλό οδικό δίκτυο και εξασφαλίζει πρόσβαση στις περισσότερες παραλίες. Ξεκινώντας από το μεγάλο φυσικό λιμάνι, ο Αδάμαντας αποτελείται από τις παραλίες του Παπικινού και της Αχιβαδόλιμνης. Στην είσοδο του φυσικού λιμανιού βρίσκεται και το πανέμορφο ψαροχώρι με τα ιδιαίτερα κτίσματα και τα εκτυφλωτικά χρώματα, το Κλήμα.

Ανάλογα με τις διαθέσεις σας αλλά και με τους ανέμους μπορείτε να πάτε σε κάποια βόρεια παραλία όταν έχει νοτιάδες. Εκεί οι παραλίες είναι κατεξοχήν βραχώδεις. Η διασημότερη και όχι άδικα είναι το Σαρακίνικο με το απόκοσμο τοπίο, αλλά υπέροχες είναι και ο Μύτακας , η Αλογόμαντρα, ο Παπάφραγκας , ο Αγ.Κωνσταντίνος, με σπηλιές, φυσικές γέφυρες και μικρές αμμουδιές.

Οι ανατολικές είναι προσβάσιμες από ξηράς μέσω Πολλωνίων. Οι περισσότερες έχουν βότσαλα, αλλά υπάρχουν και πολλές μικρές με χρυσαφένια άμμο που είναι προσβάσιμες με σκάφος. Από τα Πολλώνια είναι πολύ κοντά με σκάφος και το νησί Κίμωλος αλλά και το νησάκι Πολύαιγος.

Στις δυτικές παραλίες του νησιού το οδικό δίκτυο είναι χωρίς άσφαλτο και πρέπει να πάτε εφοδιασμένοι με νερό . Ως επισκέπτες του νησιού, μπορείτε να συναντήσετε στην Δυτική Μήλο ένα υπαίθριο μουσείο φυσικής ιστορίας. Βουνοκορφές, μοναχικές ακτές, σπάνια χλωρίδα και πανίδα, αποδημητικά πουλιά και γενικά έναν χώρο απαράμιλλης ομορφιάς, ανέγγιχτο από τις ανθρώπινες και καταστρεπτικές παρεμβάσεις. Η χερσαία και παράκτια ζώνη του δυτικού τμήματος της Μήλου ανήκει στο δίκτυο περιοχών NATURA 2000 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προσφέρεται για τους λάτρεις της ομορφιάς του άγριου τοπίου. Ο Άγιος Ιωάννης με τις δίδυμες παραλίες είναι προσβάσιμος μόνο από θαλάσσης , οι Τριάδες με τις τρείς αμμώδεις παραλίες με εξαιρετικές θαλάσσιες σπηλιές και το Αμμουδαράκι.

Για τις νότιες παραλίες το οδικό δίκτυο είναι πολύ καλό. Έχει αμμώδεις παραλίες προστατευμένες από απόκρημνους βράχους. Για να φτάσετε στον πολύ γραφικό Γέροντα, χρειάζεται να περπατήσετε, αλλά θα αποζημιωθείτε από το ονειρεμένο τοπίο. Στην όμορφη παραλία Αγία Κυριακή θα βρείτε εστιατόρια, beach bar και θαλάσσια σπορ. Το παλιοχώρι και ο Προβατάς έχουν παραλία με χρυσοκόκκινη άμμο και αβαθή νερά. Στον Προβατά θα βρείτε εστιατόρια ταβέρνες και café. Στην Φυριπλάκα που υπάρχει οργανωμένη παραλία αλλά και στο Τσιγκράδο (στην παραλία αυτή η πρόσβαση από ξηράς γίνετε μόνο με σχοινί αρκετά επικίνδυνη) θα απολαύσετε καταγάλανα νερά, γκρίζα άμμο και ονειρεμένο τοπίο.

Οι παραλίες της Μήλου είναι μοναδικές! Εαν οι ηφαιστειακές γεωλογικές μορφές της Μήλου παρουσιάζουν ενδιαφέρον,τότε η ποικιλία και τα χρώματα από τις παραλίες της είναι εντυπωσιακά: μπορεί να είναι άσπρη ή μαύρη, με άμμο, μικρές πέτρες, βότσαλα ή κοχύλια . Τα νερά τους είναι πεντακάθαρα και το χρώμα τους μπορεί να είναι σμαραγδί, πράσινο, ανοιχτό μπλε ή βαθύ μπλε.

Μικρές παραλίες έχουν δημιουργηθεί με την συνεχή διεργασία της θάλασσας στα βράχια: βλέπε Σαρακήνικο, Άγιο Κωνσταντίνο και Παπάφραγκα.

Οι περισσότερες από τις παραλίες είναι προσβάσιμες με αυτοκίνητο ή μηχανάκι. Άλλες, όπως το Κλέφτικο, μπορεί κανείς να πάει μόνο από τη θάλασσα και θα πρέπει να τις δει ο επισκέπτης με βάρκα. Οι ακτές της Μήλου έχουν χρώματα και μορφές μοναδικής ομορφιάς.

Μόνο κατά τη διάρκεια του Ιουλίου και του Αυγούστου ορισμένες παραλίες (Φυριπλάκα, Αγία Κυριακή, Φυροπόταμος, Προβατάς) έχουν καρέκλες ή μπαρ. Στο Παλιοχώρι, μπορεί κάποιος να βρει και ταβέρνες. Παραθέτουμε παραλίες που «πρέπει» να δείτε:

Βόρειες παραλίες:

• Φυροπόταμος: μικρός, όμορφος κόλπος με σύρματα
• Μανδράκια: ένα μικρό κόσμημα με μικρά σπιτάκια, κατοικίες για αλιευτικά σκάφη
• Σαρακίνικο: σεληνιακό τοπίο, λευκά βράχια με μικρή παραλία
• Άγιος Κωνσταντίνος: άλλο ένα καταφύγιο για τα σκάφη μέσα από βραχώδη περάσμα
• Παπάφραγκας: η θάλασσα μπαίνει στην μικρή αμμώδη παραλία ανάμεσα σε ψηλά βράχια
• Πολλώνια: όμορφη αμμώδης παραλία με αρμύρες

Νότιες παραλίες:

• Παλιοχώρι: 10 χμ. από τον Αδάμαντα, ίσως από τις πιο όμορφες παραλίες με μικρά βότσαλα. Hot spots με ιαματικά λουτρά
• Αγία Κυριακή: Μεγάλη αμμουδιά με αρμύρες και κοχύλια
• Τσιγράδο: φτιαγμένη από περλίτη, το λευκό της άμμου εισχωρεί στο απέραντο γαλάζιο
• Φυριπλάκα: δίπλα από το Τσιγκράδο, πλούσια αμμουδιά με χρωματιστές πέτρες
• Προβατάς: λεπτόκοκκη κοκκινωπή αμμουδιά
• Γέροντας: μικρή μαύρη αμμουδιά, με καμάρες και σπήλαια

Άλλες παραλίες και λιμανάκια: Παραλίες και τοποθεσίες μέσα στον κόλπο: Παπικινού, Χιβαδόλιμνη, Κλίμα, Φουρκοβούνι, Αγία Μαρίνα και Εμπουριό. Αξίζει επίσης να επισκεφθείτε την παραλία της Πλάθιενας NW του νησιού. Δυτικά του νησιού : Τριάδες, Άγιος Ιωάννης, Αμμουδαράκι.Ανατολικά του νησιού : Παλιόρεμα, Καστανάς κτλ κτλ.